کارانه چیست؟ بررسی کامل مزایا، معایب و کاربردهای آن
- نویسنده : برسا نوین رای
- تاریخ انتشار : 1404-02-17
- دسته‌بندی‌ها: مقالات منابع انسانی
- برچسب‌ها:
تار و پود زندگی شخصی ما و حضورمان در اجتماع به شکلی باورنکردنی به نرم افزارها گره خورده است. از برنامه‌هایی که روزانه چندین و چند بار از آن‌ها در موبایل خود استفاده می‌کنیم، تا سامانه‌های بانکی و دولتی و سیستم‌های کسب‌وکارهایمان، همگی اپلیکیشن‌هایی هستند که به لطف توسعه نرم افزار ساخته شده‌اند. اما توسعه نرم افزار دقیقا چیست و چگونه با فضای کسب‌وکار امروز پیوند خورده است؟
در این مقاله می‌خواهیم توسعه نرم افزار را تعریف کنیم و به بررسی مفاهیم مرتبط با آن، که یکی از مهم‌ترین آن‌ها توسعه کم کد است بپردازیم؛ یکی از جذاب‌ترین تحولات حوزه تکنولوژی که امکان ساخت نرم افزار بدون نیاز به فراگیری دانش برنامه‌نویسی را در اختیار ما می‌گذارد. با ما همراه باشید تا سفر کوتاهی به دنیای وسیع و روبه‌رشد توسعه نرم افزار داشته باشیم.
کارانه چیست؟
کارانه به عنوان بخشی از بسته جبران خدمات شرکت، پاداشی است که بر پایه عملکرد به کارکنان پرداخت می‌شود. برخلاف حقوق ثابت که به شکل ماهیانه و به مقدار از پیش تعیین شده پرداخت می‌شود، کارانه به شکل پاداش دوره‌ای در اختیار کارکنان قرار می‌گیرد. مقدار کارانه نیز بر اساس معیارهای مشخصی مانند عملکرد فرد، موفقیت تیم، میزان فروش شرکت، رضایت مشتری و... تعیین می‌شود. کارانه در واقع به کارکنان شما نشان می‌دهد که تلاش آن‌ها به شکل فردی و همچنین در قالب تیمی که در آن حضور دارند دیده می‌شود و بدون پاداش باقی نمی‌ماند.
اری واینزویگ، کارآفرین موفق آمریکایی در این باره می‌گوید:
«اگر محیط فوق‌العاده پرپاداشی برای کارکنان خود خلق نکنید، آن‌ها کارهای فوق‌العاده‌ای انجام نخواهند داد.»
تصور کنید که شرکت شما چند ماه روی پروژه‌ای زمان گذاشته و در نهایت به سودآوری بسیار خوبی از طریق آن پروژه رسیده است. قطعاً تمام بخش‌های شرکت و تمام کارکنان هر بخش، به اندازه خودشان در این موفقیت دست داشته‌اند. اگر کارکنان پس از به پایان رسیدن این پروژه هیچ سهمی از این سود دریافت نکنند، طبیعتاً به تکرار این تلاش طاقت‌فرسا رغبتی نشان نمی‌دهند. چرا باید سخت‌تر کار کنند و همان حقوق ثابتی عایدشان شود که در شرایط عادی هم دریافت می‌کردند؟ این‌جاست که شما می‌توانید با سهیم کردن کارکنان در ثمره این سخت‌کوشی، نه تنها رضایت آن‌ها را جلب کنید، بلکه بهره‌وری و سودآوری شرکت را هم بیشتر و بیشتر کنید.
کارانه در ایران
متاسفانه کارانه در ایران بیشتر به یک مفهوم تشریفاتی تبدیل شده که نه کارایی لازم را برای شرکت‌ها دارد و نه باعث افزایش انگیزه کارمندان می‌شود. سازمان‌ها و ادارات دولتی تقریباً همه‌شان از کارانه به عنوان یکی از مزایای استخدام حرف می‌زنند اما در عمل به پرداخت مبلغ نسبتاً ثابتی که جدا از حقوق پرداخت می‌شود اکتفا می‌کنند. اما حالا چند سالی است که شرکت‌های خصوصی با نگاهی متفاوت به سمت مفهوم کارانه رفته‌اند و از آن به عنوان ابزاری برای جبران خدمات و افزایش انگیزه کارمندان استفاده می‌کنند.
در این حالت دیگر لازم نیست که کارانه مبلغ نسبتاً ثابتی باشد که متناسب با جایگاه شغلی فرد و حقوقی که دریافت می‌کند، هر دو سه ماه یک بار به او پرداخت شود. برای مثال یک شرکت می‌تواند از خلاقیت خود استفاده کند و بر اساس پیشرفت کارها و مقدار چالش‌هایی که در هر بخش حل می‌شود، به بخش‌های مختلف شرکت امتیاز بدهد و بر آن اساس کارانه را پرداخت کند. امروزه روش‌های نوین مثل انواع راهکار منابع انسانی دقیقاً به همین منظور در شرکت‌های بزرگ و کوچک به کار گرفته می‌شوند.
مزایای کارانه برای کسب‌وکارها
بله، شرکت شما بدون پرداخت کارانه هم می‌تواند کارهای خود را به پیش ببرد، اما کارانه مانند یک موتور محرکه‌ای است که به شکل اضافه بر سازمان وارد می‌شود و شما را یک قدم بیشتر به اهداف کسب‌وکارتان نزدیک می‌کند. مزایای کارانه برای سازمان‌ها عبارت‌اند از:
-
افزایش انگیزه کارکنان
کارانه پیش از هر چیزی، به کارمندان شما نشان می‌دهد که تلاش‌هایشان ارزشمند است. وقتی افراد بدانند که بهبود عملکردشان با پاداش مالی خوبی همراه خواهد بود، طبیعتاً انگیزه بیشتری برای کار خود دارند. اگر بخواهیم یک مثال کوچک را در نظر بگیریم، می‌توانیم یک شرکت نرم‌افزاری را تصور کنیم که علاوه بر حقوق ثابت، بر اساس تعداد مشکلات یا باگ‌هایی که افراد برطرف می‌کنند به آن‌ها کارانه می‌دهد. قطعاً در چنین شرایطی کارکنان انگیزه بیشتری برای رفع مشکلات و پیشبرد کارها دارند، تا زمانی که بدون در نظر گرفتن میزان کاری که انجام می‌دهند فقط یک حقوق ثابت بگیرند.
-
جذب و حفظ استعدادها
در بازار به شدت رقابتی امروز کسب‌وکارها، جذب استعدادهای برتر یک مساله است و نگه داشتن آن‌ها در شرکت مساله‌ای دیگر. شرکت‌ها می‌دانند که یک نیروی متخصص و کاربلد چه نعمت بزرگی است و حاضرند برای جذب و حفظ چنین افرادی بسته‌های جبران خدمات متنوع و وسوسه‌برانگیز ارائه کنند. شما می‌توانید از این فضا استفاده کنید و با اضافه کردن کارانه به حقوق و دستمزد کارمندان، هم استعدادهای برتر را بیشتر جذب کنید و هم آن‌ها را وفادارانه در دل سازمان خود نگه دارید.
-
انعطاف‌پذیری در هزینه‌ها
یکی دیگر از مزایای کارانه برای کسب‌وکارها، انعطاف‌پذیری در هزینه‌هاست. همانطور که گفتیم، کارانه را معمولاً بر اساس معیارهای مختلفی مثل میزان سودآوری شرکت تنظیم می‌کنند. پس به همان شکلی که با افزایش سودآوری در یک بازه زمانی کارانه بیشتری به کارمندان پرداخت می‌کنید، می‌توانید در شرایطی که از سودآوری سازمان کاسته شده است، مقدار کمتری کارانه بپردازید. منطق پشت این اتفاق نیز کاملا واضح است: کارانه مانند حقوق یک تعهد مالی بلندمدت و ثابت از سمت شما به کارکنانتان نیست، بلکه یک پاداش اضافه بر سازمان است.
-
شفاف‌سازی
شما با تعریف کارانه در بسته جبران خدمات شرکت خود در واقع در حال مشخص کردن انتظارات شرکت از کارمندان، و همچنین شفاف‌سازی اولویت‌ها و اهداف سازمان هستید. این شفافیت به کارمندان شما کمک می‌کند تا اولویت‌ها را بهتر بشناسند و انرژی و زمان خود را در مسیر بهتری استفاده کنند. اگر بتوانید اجرای کارانه را با ابزارهایی مثل نرم افزار منابع انسانی ترکیب کنید، این شفافیت به شما هم بینش جدیدی می‌بخشد که در مدیریت کسب‌وکار به کارتان می‌آید.
-
افزایش بهره‌وری شرکت
تمام مواردی که درباره افزایش رضایت کارکنان در این بخش بررسی کردیم، می‌توانند به شکل محسوسی بهره‌وری شرکت شما را افزایش دهند. کارکنان بزرگترین سرمایه هر سازمان‌اند و زمانی بهترین عملکرد خود را نشان می‌دهند که بدانند سازمان قدر آن‌ها را می‌داند.
دیل کارنگی، نویسنده بزرگ حوزه موفقیت در این باره می‌گوید:
«افراد به خاطر پول کار می‌کنند اما آن یک قدم بیشتر را به خاطر دیده شدن، تحسین شدن و پاداش گرفتن برمی‌دارند.»
-
رقابت سالم کارکنان
در هر فضایی که جای پیشرفت وجود داشته باشد، رقابت بین افراد هم وجود دارد. در صورتی که رقابت بین کارکنان و همچنین تیم‌های مختلفت شرکت در قالب نادرستی جریان پیدا کند، اثر مطلوبی برای سازمان شما ندارد. اما اگر بتوانید این فضا را به درستی مدیریت کنید، رقابت سالم بین افراد می‌تواند فضای کارآمد و مفیدی در سازمان شما ایجاد کند. یکی از روش‌هایی که می‌توان به وسیله آن رقابت سالم کارکنان را به جریان انداخت، استفاده از سیستم پاداش بر اساس عملکرد یا همان کارانه است.
معایب کارانه و راه‌کارهای آن
با وجود این‌که کارانه می‌تواند مزایای فراوانی برای سازمان‌ها داشته باشد اما بدون چالش هم نیست. اگر سیستم جبران خدمات کارکنان و کارانه به درستی مدیریت و اجرا نشود، ممکن است چالش‌هایی را به همراه داشته باشد.
-
فشار کار بیش از حد
اگر سیستم پاداش کارکنان در قالب کارانه به درستی طراحی نشده باشد، بیشتر از این‌که برای کارمندان انگیزه ایجاد کند ممکن است فشار کاری و اضطراب آن‌ها را افزایش دهد. کارمندانی که همیشه نگران دستیابی به اهداف مختلف هستند و احساس می‌کنند که نباید حتی لحظه‌ای از این مسابقه عقب بمانند، به مرور زمان انگیزه‌شان را از دست می‌دهند و با کاهش عملکرد مواجه می‌شوند. برای پیشگیری از این اتفاق بهتر است به طراحی یک سیستم کارانه ثابت قانع نشوید و عملکرد افراد را به خوبی مورد بررسی قرار دهید تا در صورت نیاز بتوانید تغییرات لازم را پیاده‌سازی کنید.
-
هزینه‌های مدیریت
طراحی و اجرای یک سیستم کارانه عادلانه و منطقی که هم برای کارمندان مفید باشد و هم برای سازمان سودمند باشد، نیازمند زمان و منابع است. شما باید معیارهای مختلفی در اختیار داشته باشید که از طریق آن‌ها بتوانید روند اثرگذاری کارانه را تحت نظر بگیرید و از عملکرد درست آن مطمئن شوید. در همین راستا می‌توانید از ابزارهایی مثل نرم افزار حقوق و دستمزد استفاده کنید. این‌گونه ابزارها در محاسبه حقوق و مزایای پرسنل و همچنین طراحی بسته‌های جبران خدمات به کمک شما می‌آیند و با ارائه گزارشات تحلیلی کار شما را راحت‌تر می‌کنند.
-
احتمال ایجاد رقابت ناسالم
اگر در طراحی سیستم کارانه شرکت خود به دقت تمام ابعاد را در نظر نگیرید، این احتمال وجود دارد که به جای ایجاد رقابت سالم بین کارکنان با یک محیط کار ناامن که مملو از رقابت‌های منفی است مواجه شوید. برای این‌که از این اتفاق پیشگیری کنید باید از عادلانه بودن سیستم پاداش و جبران خدمات شرکت خود اطمینان حاصل کنید و همچنین پیش از اجرا یا تغییر روند پرداخت کارانه، کارکنان را از لحاظ ذهنی آماده کنید.
کارانه و نرم افزار حقوق و دستمزد
انواع نرم افزار منابع انسانی می‌توانند به شما در برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای سیستم کارانه کمک کنند. یکی از این ابزارها نرم افزار حقوق و دستمزد است که با ارائه ابزارهای تحلیل داده، به شما اجازه می‌دهد تا تمام ابعاد سیستم کارانه‌ای که می‌خواهید به‌کار بگیرید را بررسی کنید. از ویژگی‌های مثبت این نرم افزار این است که می‌تواند محاسبات پیچیده حقوق، پاداش، مزایا و کارانه را به صورت خودکار انجام دهد و از خطاهای دستی و اشتباهات جلوگیری کند. این ابزار نه تنها زمان و هزینه مدیریت کارانه را کاهش می‌دهد، بلکه با ایجاد شفافیت در فرایند پرداخت کارانه، می‌تواند اعتماد افراد را نیز افزایش داده و از آن‌ها کارکنان وفادارتری برای سازمان شما بسازد.
خلاصه مطلب
کارانه می‌تواند گزینه‌ای قدرتمند در بسته جبران خدمات سازمان شما باشد. اگر به درستی از سیستم کارانه برای دادن پاداش به کارکنان خود استفاده کنید، می‌توانید انگیزه افراد را افزایش داده و همچنین استعدادهای برتر را در سازمان خود حفظ کنید. اما همین مفهوم اگر به درستی برنامه‌ریزی نشده باشد می‌تواند چالش‌های فراوانی را برای شرکت شما ایجاد کند. پس اگر صاحب یک کسب‌وکار روبه‌رشد هستید و اهداف بزرگی برای آن در سر دارید، وقت آن است که جدی‌تر از قبل به کارانه به عنوان یک استراتژی جبران خدمات فکر کنید. با برنامه‌ریزی و اجرای درست کارانه علاوه‌بر این‌که فضای کاری مثبت‌تری برای کارکنان خود خلق می‌کنید، کسب‌وکارتان را نیز به سطح جدیدی از موفقیت خواهید رساند.