چرا 70% از تحولات دیجیتال با شکست مواجه می‌شوند؟

تحول دیجیتال یکی از موضوعات مهمی است که این روزها در تمام سازمان‌های کوچک و بزرگ نقل مجلس شده. همه به ادعای خودشان سوار بر موج تحول دیجیتال در حال حرکت به سوی آینده‌ای درخشان هستند. اما آیا تمام فعالیت‌هایی که در جهت تحول دیجیتال در حال انجام است به موفقیت می‌رسد؟

تصور کنید یک شرکت تصمیم می‌گیرد که با دیجیتالی کردن فرایندهای سازمان خود بهره‌وری را افزایش دهد. مدیران این مجموعه به سراغ خرید نرم افزارهای جدید می‌روند،‌ تیم فناوری اطلاعات را در بخش اجرایی می‌گذارند و انتظار دارند که بعد از گذشت چند ماه، با نتیجه‌ای شگفت‌انگیز مواجه شوند. اما در نهایت بعد از چند ماه نه تنها هیچ پیشرفتی در کار ایجاد نمی‌شود بلکه کارمندان نیز سردرگم شده‌اند و سرمایه زیادی به خاطر تحول دیجیتال به هدر رفته است.

آمارها نشان می‌دهد 70 درصد از اقداماتی که در راستای تحول دیجیتال انجام می‌شود، در نهایت به شکست می‌انجامد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد و شما چگونه می‌توانید جزو آن 30 درصد موفق آمارها باشید.

تحول دیجیتال چیست؟

تحول دیجیتال (Digital Transformation) به طور خلاصه به معنای استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای بهبود فرایندها، تجربه مشتریان، مدل‌های کسب‌وکار و به طور کلی پیاده‌سازی تکنولوژی در تمام ابعاد سازمان است. این تحول می‌تواند شامل دیجیتالی کردن مکاتبات، اتوماسیون فرایندهای منابع انسانی یا حتی بازطراحی تجربه مشتریان باشد.

اما تحول دیجیتال فقط به استفاده از تکنولوژی محدود نمی‌شود، بلکه یک تغییر فرهنگی اساسی است که کسب‌وکارها را موظف می‌کند تا همواره خود را به‌روز نگه دارند. در تحول دیجیتال مدل‌های کسب‌وکار در راستای به‌کارگیری فناوری‌های نوین دچار تغییرات اساسی می‌شوند.

طبق آخرین تحقیقات و پیش‌بینی‌ها، سرمایه‌گذاری جهانی در فناوری‌های مربوط به تحول دیجیتال به قدری رو به افزایش است که تا سال 2027 به 3.9 تریلیون دلار خواهد رسید؛ اما چرا با وجود این سرمایه‌گذاری عظیم، 70% پروژه‌های تحول دیجیتال شکست می‌خورند؟

برای مطالعه بیشتر درباره این مفهوم می‌توانید مقاله تحول دیجیتال چیست؟ را مطالعه کنید.

سه دلیل اصلی شکست تحول دیجیتال

در حالی که همه مجموعه‌های کوچک و بزرگ در سراسر جهان در حال حرکت به سمت تحول دیجیتال هستند، مطالعات نشان می‌دهد که 70 درصد از این پروژه‌ها در رسیدن به اهدافی که دارند با شکست مواجه می‌شوند. علت این اتفاق را می‌توان در 3 مورد خلاصه کرد:

1. 1. نبود استراتژی مدیریت تغییرH3

   منظور از مدیریت تغییر اقدامات سازمان‌ یافته‌ای است که به کارمندان یک مجموعه کمک می‌کند تا تغییرات سازمانی را بهتر درک کرده و با آن‌ها سازگار شوند. هر تغییر کوچک و بزرگی که در راستای تحول دیجیتال انجام می‌دهید، تا زمانی که توسط یک استراتژی مدیریت تغییر کارآمد پیاده‌سازی نشود، نتیجه‌ای که انتظار دارید را به شما نخواهد داد. بدون این استراتژی، پروژه‌های تحول دیجیتال اغلب با مقاومت کارمندان در مقابل تغییر، سردرگمی و عدم هماهنگی بخش‌های مختلف سازمان روبه‌رو می‌شوند.

   سیمئون پرستون، یکی از موفق‌ترین افراد در حوزه مدیریت بیمه در این باره می‌گوید:

   «بزرگترین بخش تحول دیجیتال، تغییر نحوه فکر کردن ماست.»

   آمارها نشان می‌دهد سازمان‌هایی که از استراتژی‌های مدیریت تغییر استفاده می‌کنند، تا 7 برابر احتمال موفقیت بیشتری در دیجیتالی شدن دارند. پس به جای تمرکز صرف بر فناوری، یک تیم درون سازمانی تشکیل دهید که هم آموزش‌های منظم برگزار کنند، و هم بازخورد کارمندان را در فرایند پیاده‌سازی دریافت کرده و در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت دهند.

2. 2. تصور اینکه تحول دیجیتال فقط مربوط به IT است

   خیلی‌ها تصور می‌کنند که چون تحول دیجیتال خود را از طریق تغییرات در سیستم‌های دیجیتال نشان می‌دهد، پس صرفاً یه پروژه فناوری اطلاعات است، نه بیشتر. این ذهنیت اشتباه باعث می‌شود که سازمان‌ها تمام وزن پروژه را بر دوش تیم IT بگذارند و سرمایه‌گذاری روی سایر بخش‌ها را نادیده بگیرند. اما تحول دیجیتال، همانطور که از نامش پیداست، قرار است از پایه و اساس بسیاری از روش‌ها را دگرگون کند؛ به همین خاطر به هماهنگی و همکاری بخش‌های مختلف سازمان نیاز دارد.

   برای مثال زمانی که یک شرکت تصمیم می‌گیرد فرایندهای انبارداری خود را اتوماسیون کند، مدیران می‌آیند و مدیریت پروژه را به تیم IT می‌سپارند اما کارکنان انبار را در جریان نمی‌گذارند. در چنین شرایطی ممکن است نرم افزار جدیدی که پیاده‌سازی شده با نیازهای واقعی انبارداری همخوانی نداشته باشد و در نهایت حتی بهره‌وری را کاهش دهد.

   برای این‌که با چنین مشکلی روبه‌رو نشوید، می‌توانید از روش 4P تحول دیجیتال استفاده کنید و پیش از شروع به کار، این موارد را بررسی کنید:

   • افراد (People): چه کسانی باید در پروژه دخیل باشند؟ تیم ایده‌آل خود برای آمادگی و پیاده‌سازی تحول دیجیتال را تشکیل دهید.

   • سبد (Portfolio): این پروژه چگونه در سبد سیستم‌های سازمان شما قرار می‌گیرد و با سایر نرم افزارها هماهنگ می‌شود؟

   • فرایندها (Process): تغییراتی که به واسطه این پروژه به وجود می‌آید، چه تاثیری بر تجربه کاربری کارکنان شما دارد؟ فرایندهای مربوط به کدام بخش‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند؟

   • پلتفرم (Platform): چه فناوری برای این پروژه مناسب است؟ از کدام سیستم‌ها می‌توانید در راستای تسهیل تحول دیجیتال استفاده کنید؟

   • عجله در پیاده‌سازی تحول دیجیتال

     همیشه به یاد داشته باشید که تحول دیجیتال مسابقه دو صد متر نیست، بلکه یک ماراتن طولانی است. فشار بیش‌از اندازه بر اعضای تیم به هدف سریع‌تر رسیدن به نتایج، به جای این‌که نتیجه مثبتی در پی داشته باشد، تحول دیجیتال را به پروژه‌ای پیچیده تبدیل می‌کند. سازمان‌ها اغلب برای این‌که از سایر مجموعه‌ها عقب نیفتند، چند پروژه را همزمان شروع می‌کنند که در بیشتر مواقع هم به خستگی تیم‌ها و در نهایت شکست 70 درصد از پروژه‌های تحول دیجیتال منجر می‌شود.

     برای این‌که در دام این اتفاق نیفتید، می‌توانید از متدولوژی‌های مختلف مدیریت پروژه، مثل رویکرد چابک (Agile) استفاده کنید. این‌گونه می‌توانید روی پروژه‌های کوچک‌تر تمرکز کنید و پس از اینکه از هر کدام بازخورد گرفتید، تغییرات لازم را جهت بهینه‌سازی انجام دهید و به سراغ پروژه بعدی بروید. این روش به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به نتایج محسوس و قابل اندازه‌گیری برسید. همچنین از طرف دیگر اعتماد کارمندان خود را نیز به این شکل می‌توانید جلب کنید.

چگونه برای تحول دیجیتال برنامه‌ریزی کنیم؟

برای موفقیت در تحول دیجیتال، باید ابتدا سطح بلوغ دیجیتال (Digital Maturity) سازمان خود را ارزیابی کنید. بلوغ دیجیتال نشان می‌دهد که فناوری، افراد، فرهنگ و فرایندهای سازمان شما تا چه اندازه‌ای برای تحول آماده‌اند. در ادامه، چهار حوزه اصلی که می‌تواند بلوغ دیجیتال مجموعه شما را مشخص کند بررسی می‌کنیم.

1. سیستم‌های قدیمی (Legacy Systems)

   سیستم‌های قدیمی یا همان سیستم‌های موروثی که انگار از ابتداری خلقت وجود داشته‌اند، اغلب مانعی برای تحول دیجیتال هستند. از خود بپرسید آیا سیستم‌های فعلی شما کارآمد هستند یا نیاز به نوسازی آن‌ها دارید؟ نوسازی سیستم‌های قدیمی می‌تواند به روش‌های زیر انجام شود:

   • افزودن قابلیت‌های جدید: بر روی سیستم‌های قدیمی خود، اپلیکیشن‌های به‌روز بسازید و آن‌ها را کاربردی‌تر کنید.

   • مهاجرت کامل: سیستم‌های جدید را به طور کامل جایگزین کنید و همه چیز را از پایه تغییر دهید.

   • نوسازی تدریجی: بخش‌های مختلف سیستم موروثی را یک به یک بروزرسانی کنید.

   جان چمبرز، مدیر عامل سابق سیسکو درباره اهمیت نوسازی سیستم‌های موروثی می‌گوید:

   «در 10 سال آینده حداقل 40٪ از کسب‌وکارها ورشکست می‌شوند... مگر اینکه راهی برای تغییر تمام بخش‌های مجموعه‌شان در راستای سازگاری با تکنولوژی‌های جدید پیدا کنند.»

2. فرایندهای عملیاتی

   بررسی کنید و ببینید که کدام فرایند‌ها در سازمان شما می‌توانند افزایش بهره‌وری به واسطه دیجیتالی شدن را سریع‌تر از سایرین نشان بدهند. از بخش‌هایی شروع کنید که تحول دیجیتال می‌تواند در آن‌ها بیشترین تاثیرگذاری را از خود نشان دهد. برای مثال فرایندهای اداری که معمولا به شکل دستی انجام می‌شوند، به واسطه اتوماسیون می‌توانند چندین برابر سریع‌تر از قبل به نتیجه برسند و محل مناسبی برای شروع تحول هستند.

3. تجربه کاربران

   تجربه کاربری یکی از مفاهیم مهم در عصر حاضر است که در همه جا اولویت بالایی دارد. فرقی نمی‌کند که افراد در حال وقت‌گذراندن با موبایل خود باشند، یا در حال بررسی خدمات شرکت شما از طریق لپتاپ، تجربه کاربری در تصمیم‌گیری آن‌ها به صورت مستقیم تاثیر می‌گذارد. سعی کنید خود را به جای افراد مختلف بگذارید و تصور کنید که ارتباط گرفتن با مجموعه شما برای کاربران، مشتریان، سرمایه‌گذاران و غیره به چه شکلی انجام می‌شود. آیا راهی هست که بتوانید تجربه کاربران را از طریق تحول دیجیتال بهینه‌سازی کنید؟ یکی از مهم‌ترین اهداف تحول دیجیتال در کسب‌وکارها همین مورد است.

4. مدل‌های کسب‌وکار

   بینشی که تحول دیجیتال در اختیار شما می‌گذارد، می‌تواند در راستای بهبود مدل‌های کسب‌وکار نیز کمک ‌کننده باشد. تحول دیجیتال به شما نشان می‌دهد که مدلسازی کدام بخش‌های سازمان شما، فضایی برای بهینه‌سازی دارد و می‌تواند به کلی تغییر کند. با بهبود فرایندها، فرصت‌های جدیدی برای نوآوری در سازمان شما ایجاد می‌شود.

نکات کلیدی برای موفقیت در تحول دیجیتال

حالا که با مفهوم تحول دیجیتال آشنا شدید و جزییات آمارها را مشاهده کردید، برای اینکه سازمان شما در 30% پروژه‌های موفق قرار بگیرد، نکات کلیدی زیر را در نظر داشته باشید.

1. مدیریت تغییر را جدی بگیرید
   کارمندان را از ابتدا وارد میدان کنید، آن‌ها را آموزش دهید و بازخورد‌هایشان را در دیجیتالی کردن فرایندهای سازمان دخیل کنید.
2. فراتر از IT فکر کنید
   یک تیم درون سازمانی تشکیل دهید که شامل کارکنان، مدیران و اعضای بخش فناوری اطلاعات باشد و بتواند در راستای پیاده‌سازی تحول دیجیتال به شما کمک کند.
3. رویکرد چابک را دنبال کنید
   از متدولوژی‌های مدیریت پروژه مثل Agile کمک بگیرید، با پروژه‌های کوچک شروع کنید و قدم به قدم کار را گسترش دهید.
4. بلوغ دیجیتال را ارزیابی کنید
   نقاط ضعف و قوت سازمان خود را شناسایی کنید تا بتوانید تاثیرگذاری تحول دیجیتال را به شکل بهینه‌تر مشاهده کنید.
5. از ابزارهای مناسب استفاده کنید
   ابزارهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند بخشی از فرایند دیجیتالی شدن سازمان شما را برعهده بگیرند، و یا این‌که مثل سیستم ساز برسا همه چیز را از اساس دگرگون کنند. ابزارها را متناسب با نیازهای مجموعه‌تان انتخاب کنید.

نتیجه‌گیری

مفهوم تحول دیجیتال دیر یا زود تمام مجموعه‌ها، سازما‌ن‌ها و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تحول دیجیتال اگرچه روندی نسبتا پیچیده دارد و مسیر آن بدون چالش نیست، اما اگر آن را به درستی مدیریت کنید سازمان شما را به سطح جدیدی از نوآوری و کارآمدی می‌رساند. آمارها نشان می‌دهد که با وجود سرمایه‌گذاری گسترده برای دیجیتالی کردن کسب‌وکارها، چیزی حدود 70٪ از پروژه‌های تحول دیجیتال با شکست مواجه می‌شوند؛ برای این‌که شما و سازمان‌تان در سمت برنده این آمارها قرار بگیرید، کافی است از اشتباهاتی که در این مقاله بررسی کردیم دوری کنید و با یک برنامه‌ریزی هوشمندانه، سفر خود را در مسیر تحول دیجیتال آغاز کنید.