چگونه مربی‌گری می‌تواند نتایج ارزیابی عملکرد را متحول کند؟
- نویسنده : برسا نوین رای
- تاریح انتشار : 1403-12-18
- دسته‌بندی‌ها: مقالات منابع انسانی
- برچسب‌ها:
تصور کنید روز ارزیابی عملکرد فرا رسیده است. کارکنان با اضطراب منتظر نتایج هستند، مدیران سعی دارند بازخوردهای مؤثری ارائه دهند، اما در نهایت همه چیز به یک گزارش خلاصه می‌شود که شاید تغییری در عملکرد واقعی ایجاد نکند.
حالا سناریوی متفاوتی را در نظر بگیرید: به جای آنکه ارزیابی فقط یک گزارش باشد، به فرصتی برای رشد تبدیل شود. به جای نمره‌دهی خشک و بی‌روح، یک مکالمه سازنده شکل بگیرد که انگیزه و توانمندی را در کارکنان تقویت کند. این همان جایی است که مربی‌گری (Coaching) به عنوان ابزاری که ارزیابی عملکرد را از یک رویداد پر استرس به فرآیندی پویا و الهام‌بخش تبدیل می‌کند، وارد میدان می‌شود.
در این مقاله، خواهیم دید که چگونه مربی‌گری می‌تواند نتایج ارزیابی عملکرد را از یک عدد روی کاغذ به یک جهش واقعی در بهره‌وری، انگیزه و توسعه فردی تبدیل کند.
مربی‌گری در مدیریت کسب و کار
در دنیای پررقابت امروز، دیگر مدیریت سنتی که صرفاً بر کنترل و نظارت تأکید دارد، کافی نیست. سازمان‌های موفق به رهبرانی نیاز دارند که نه تنها مسیر را مشخص کنند، بلکه کارکنان خود را در این مسیر توانمند سازند. اینجاست که مربی‌گری در مدیریت کسب‌وکار به عنوان یک رویکرد تحول‌آفرین وارد عمل می‌شود.
مربی‌گری (Coaching) در مدیریت به معنای ایجاد فضایی برای یادگیری، رشد و افزایش عملکرد کارکنان است. به جای ارائه دستورات مستقیم، مدیران مربی‌گر با پرسش‌های هدفمند، بازخورد سازنده و ایجاد انگیزه، به افراد کمک می‌کنند تا راه حل‌های خود را بیابند و پتانسیل‌هایشان را به حداکثر برسانند.
مدیر و مربی کسب‌وکارها، آنه کوپمن، درباره تفاوت مربی‌گری یک مدیر با دیگر انواع مربی‌گری می‌گوید:
مربی‌گری یک مدیر به‌مراتب غیررسمی‌تر است و در لحظه اتفاق می‌افتد. فرقی نمی‌کند، در یک مکالمه دو نفره، در راهرو و یا در اتاق استراحت، یک مدیر در هر جایی می‌تواند مربی‌گری کند.
مربی‌گری چیست؟
مربی‌گری (Coaching) یک روش توسعه فردی و سازمانی است که در آن، یک فرد با تجربه (مربی) به دیگران کمک می‌کند تا توانایی‌های خود را کشف کنند، عملکردشان را بهبود دهند و به اهداف حرفه‌ای و شخصی خود برسند. برخلاف مدیریت سنتی که بر کنترل و دستور دادن متمرکز است، مربی‌گری بر هدایت، الهام‌بخشی و توانمندسازی افراد تأکید دارد.
در فرآیند مربی‌گری، مربی با پرسش‌های هدفمند، بازخورد سازنده و ایجاد انگیزه به فرد کمک می‌کند تا راه‌حل‌های خود را بیابد. این روش نه‌تنها باعث رشد فردی و حرفه‌ای می‌شود، بلکه اعتمادبه‌نفس و مسئولیت‌پذیری را در کارکنان افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های کلیدی مربی‌گری
-
تمرکز بر رشد فردی: مربی به افراد برای کشف نقاط قوت و بهبود مهارت‌ها کمک می‌کند
-
فرآیند تعاملی و دوطرفه: مربی‌گری بر پایه گفت‌وگو و بازخورد متقابل شکل می‌گیرد
-
افزایش خودآگاهی: افراد یاد می‌گیرند که چگونه عملکرد خود را تحلیل و بهبود دهند
-
ایجاد انگیزه درونی: مربی به افراد کمک می‌کند تا دلایل درونی خود برای پیشرفت را پیدا کنند
مربی‌گری تنها به حوزه مدیریت محدود نمی‌شود؛ بلکه در توسعه کارکنان، بهبود عملکرد تیم‌ها و حتی در زندگی شخصی نیز کاربرد دارد. کسب‌وکارهای موفق از این رویکرد برای افزایش بهره‌وری، نوآوری و تقویت ارتباطات سازمانی بهره می‌برند.
اهمیت مربی‌گری یک مدیر در دنیای مدرن
ویژگی‌های یک مدیر و راه‌های رسیدن به این سمت شغلی به مرور زمان تغییرات بسیاری داشته است. در گذشته هر کسی که در یک زمینه کاری به اندازه کافی عرق می‌ریخت، می‌توانست پس از ترفیع‌های فراوان در حرفه خودش مدیر شود. این فرد وقتی که به جایگاه مدیریت می‌رسید، در زمینه کاری‌اش استاد بود و تقریبا همه چیز را می‌دانست. از چنین مدیری انتظار می‌رفت که با اقتدار تمام کارها را به تک تک کارکنان دیکته کند و در تمام زمینه‌ها به تنهایی تصمیم بگیرد.
امروزه اما روش‌های مدیریتی به کلی تغییر کرده و دیگر نقش مدیر این نیست که در تمام ابعاد کسب‌وکار فقط دستور صادر کند. در کسب‌وکارهای مدرن انتظار می‌رود که کارمندان خودشان بتوانند راجع به مسائل مختلف فکر کنند، نظر بدهند و چیزی خلق کنند. با مربی‌گری در مدیریت کارکنان شما احساس قدرت بیشتری می‌کنند و حس مسئولیت‌پذیری‌شان در کار افزایش می‌یابد. آن‌ها برای حل مسائل، تفکر نقادانه را تمرین می‌کنند، به گزینه‌های جایگزین می‌اندیشند و خلاقانه‌تر عمل می‌کنند. این‌گونه نه‌تنها نتایج ارزیابی عملکرد کارکنان شما بهبود پیدا می‌کند بلکه شما نیز احساس می‌کنید باری از روی دوشتان برداشته می‌شود.
تاثیر مربی‌گری بر نتایج ارزیابی عملکرد
اگر از آن دسته مدیرانی هستید که به ابعاد مختلف ارزیابی عملکرد افراد در سازمان اهمیت می‌دهید و با استفاده از نرم افزار ارزیابی عملکرد تلاش می‌کنید تا بازدهی کسب‌وکارتان را افزایش دهید، پیشنهاد می‌کنیم که مربی‌گری را هم امتحان کنید.
مربی‌گری در مدیریت تاثیر مثبتی روی خروجی ارزیابی عملکرد کارکنان می‌گذارد. در سال‌های اخیر، پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در کشور ما و سطح جهان این اثرگذاری را ثابت کرده‌اند. مربی‌گری یک مدیر به چند طریق می‌تواند خروجی ارزیابی عملکرد افراد سازمان را در بلندمدت به شکل محسوسی بهبود ببخشد.
-
ایجاد ارتباطات مستحکم‌تر
یک مدیر، در تعریف سنتی‌اش در ارتباط گرفتن با کارکنان خود محدودیت‌های فراوان و چارچوب‌های سفت و سختی دارد. کارکنان نیز در چنین محیطی نمی‌توانند به راحتی با مدیر ارتباط بگیرند تا چالش‌ها و مشکلات جریان کار را با او در میان بگذراند. مدیری که در سازمان نقش مربی نیز دارد اما این‌گونه نیست. نخستین و شاید یکی از مهم‌ترین تاثیرات مربی‌گری که در نتایج ارزیابی عملکرد کارکنان نیز به صورت غیرمستقیم خود را نشان می‌دهد، ایجاد ارتباط مستحکم‌تر و مفیدتر میان مدیر و کارمندان است. -
ترویج تفکر نقادانه و ایده‌های خلاقانه
این مورد معمولاً بیشتر از موارد دیگر این فهرست در خروجی ارزیابی عملکرد به چشم می‌آید. مدیری که از سبک مدیریتی مربی‌گری استفاده می‌کند، با طرح پرسش‌های تامل‌برانگیز کارکنان را بر آن می‌دارد تا از زوایای مختلف به یک مساله نگاه کنند. افراد این‌گونه تفکر نقادانه را یاد می‌گیرند، تمرین می‌کنند و خلاقیت خود را آزاد می‌گذارند تا به آن‌ها در بخش‌های مختلف کارشان کمک کند. اگر حتی برای مدت کوتاهی از سبک مربی‌گری برای مدیریت افراد استفاده کنید، می‌بینید که ایده‌پردازی‌ها چه‌قدر خلاقانه‌تر پیش می‌رود و چه راه حل‌های جدیدی برای چالش‌های تکراری و قدیمی ارائه می‌شود. -
تمرکز بر حمایت به جای قضاوت
مدیر با استفاده از این تکنیک روحیه حمایت‌گری را در افراد تیم خود تقویت می‌کند. با تمرکز بر اهمیت مهارت هر فرد برای اهداف مجموعه، کارکنان احساس می‌کنند که به جای قضاوت شدن، از آن‌ها به گرمی حمایت می‌شود. طبیعتاً در چنین محیطی خروجی کار در بخش‌های مختلف مجموعه بهینه‌تر خواهد بود. -
پیشرفت مهارت‌های فردی و توسعه تیم
در سبک مدیریتی مربی‌گری فضایی امن برای پیشرفت و بالندگی تمام افراد فراهم می‌شود. یک مدیر سنتی فقط به پیشرفت و توسعه تیم فکر می‌کند در حالی که یک مدیر در قالب مربی می‌تواند افراد را در راستای پیشرفت مهارت‌های فردی‌شان نیز حمایت کند. مدیر این کار را با برنامه‌ریزی درست و متناسب با مهارت‌ها و ویژگی‌های هر فرد انجام می‌دهد. -
افزایش اعتماد به نفس و احساس مسئولیت
زمانی که کارمندان احساس کنند کارها را به شیوه‌ای که خودشان انتخاب کرده‌اند انجام می‌دهند، احساس قدرت بیشتری می‌کنند و اعتماد به نفس‌شان افزایش می‌یابد. این‌گونه در برابر نتایج تصمیمات و ایده‌هایشان نیز مسئولیت‌پذیرتر هستند و با علاقه بیشتری کار خود را دنبال می‌کنند. دگرگونی نتایج ارزیابی عملکرد را به وضوح می‌توانید در نتیجه افزایش مسؤلیت‌پذیری و بالارفتن اعتماد به نفس کارمندان ببینید.
مربی‌گری در مدیریت منابع انسانی
یکی از بخش‌هایی که سبک مدیریتی مربی‌گری اثربخشی خود را در آن با وضوح بیشتری نشان می‌دهد منابع انسانی است. به این خاطر که از هر کدام از مدل‌های تعالی منابع انسانی و راهکار منابع انسانی استفاده کنید، مربی‌گری با استراتژی‌ها و آرمان‌های شما همراستا است. از آنجایی که مربی‌گری با ایجاد یک بستر مطمئن به افراد فرصت پیشرفت و بالندگی می‌دهد، می‌توانید با استفاده از این سبک مدیریتی استعدادهای برتر را در سازمان حفظ کنید. همچنین می‌توانید با پرورش و کمک به توسعه مهارت‌های کارکنان، روی آن‌ها به عنوان رهبران آینده سازمان خود حساب باز کنید. شرکت‌های بزرگ دنیا مثل گوگل، استارباکس و... سال‌هاست که از تکنیک‌های مربی‌گری در مدیریت منابع انسانی خود استفاده می‌کنند.
چگونه از مربی‌گری به عنوان یک سبک مدیریتی استفاده کنیم؟
تحول در نتایج ارزیابی عملکرد کارکنان با مربی‌گری یک اتفاق یک شبه نیست، اما اگر به آن فرصت دهید، می‌تواند تغییری شگفت‌انگیز ایجاد کند. نیازی نیست از همان ابتدا همه چیز را به سبک مربی‌گری پیش ببرید؛ کافی است کم کم اصول آن را یاد بگیرید و هر جا که فرصتی دیدید، تکنیک‌های آن را به کار ببرید. این مسیر مانند یک ماجراجویی است؛ قدم به قدم، تجربه‌محور و تأثیرگذار.
با گذشت زمان، خواهید دید که چگونه تعاملات روزمره شما با کارکنان رنگ و بویی تازه می‌گیرد، انگیزه‌ها شکوفا می‌شوند و نتایج عملکردی، به جای یک گزارش خشک و رسمی، به داستانی از رشد و پیشرفت تبدیل می‌شوند. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین نکات مربی‌گری در مدیریت را برایتان آورده‌ایم:
-
پرسش‌های تامل‌برانگیز طرح کنید
یک مدیر در نقش مربی نباید پاسخ تمام سوالات و چالش‌های کارمندان را مستقیما به آن‌ها بگوید. مربی با پرسش سوال‌ها تامل‌برانگیز، هدایت‌گر و پایان باز به افراد کمک می‌کند که خودشان به پاسخ برسند. البته که این کار نیازمند گوش دادن فعال نیز هست. این‌گونه هم می‌توانید ارتباطی مستحکم و مفید با کارکنان برقرار کنید و هم از خلاقیت آن‌ها برای ارائه راه حل استفاده کنید. -
گوش کنید و حمایت کنید
فعالانه به بازخوردهای افراد گوش دهید و آن‌ها را به درمیان گذاشتن نظراتشان تشویق کنید. ممکن است بعضی از افراد با خیال راحت با شما صحبت کنند و ایده‌هایشان را بگویند در حالی که بعضی دیگر نیازمند حمایت بیشتر شما هستند. فضای امن را برای آن‌ها ایجاد کنید و نشان دهید که به حرف‌هایشان گوش می‌دهید و همیشه حامی آن‌ها هستید. -
قدردان اتفاقات مثبت باشید
مربی‌گری یک مدیر به این معنا نیست که فقط روی مواردی که جای پیشرفت دارند و نیازمند تغییر هستند تمرکز کنید. اگر می‌خواهید تحول را در ارزیابی عملکرد کارکنان خود ببینید، به مقدار متعادل تحسین و انتقاد را به کار ببرید. اشاره به نقاط قوت فرد یکی از مهم‌ترین عوامل پیشرفت و رشد مهارت‌هاست. اینکه برای هر کسی از چه نسبت ترکیب تحسین و انتقاد استفاده کنید به شناخت شما از فرد و تجربه‌تان در مربی‌گری بستگی دارد.
-
درباره قدم بعدی صحبت کنید
اگر قرار است مکالمات مربی‌گری مدیر و کارکنان به نتیجه مثبتی ختم شود باید مسیر پیش رو و قدم بعدی مشخص باشد. با هم‌فکری و گفتگو با هر فرد، برای کارهایی که باید انجام شوند برنامه‌ریزی کنید. این‌گونه خیالتان راحت است که هر دو سمت ماجرا اتفاق نظر دارند و کارها در مسیر درست‌شان پیش خواهند رفت. -
خود را جای دیگران بگذارید
وقتی که خود را جای افراد بگذارید و از زاویه دید آن‌ها امور را مشاهده کنید می‌توانید مربی بهتری باشید. این کار به شما کمک می‌کند که به عنوان یک مدیر چرایی اتفاقات را بهتر درک کنید و راه حل‌های پیشنهادی متناسب با شرایط مطرح کنید. با طرح پرسش‌های درست، کارمندان خود را درک کنید، انگیزه‌هایشان را بشناسید و ویژگی‌هایشان را کشف کنید. -
در لحظه مربی‌گری کنید
همانطور که گفتیم، تفاوت مربی‌گری یک مدیر در این است که در لحظه انجام می‌شود. نیازی نیست زمان زیادی صرف انجام مراحل مختلف مربی‌گری کنید. فقط کافی است تا از کوچک‌ترین فرصت‌ها استفاده کنید و در لحظه نقش مربی را به خوبی ایفا کنید. اگر یکی از کارمندان شما برای طرح یک مساله یا پرسش سوالی نزد شما آمد، از این فرصت استفاده کنید و به عنوان مربی یک چیز جدید به او بیاموزید. هرچه بیشتر مربی‌گری کنید می‌بینید که این کار حتما نیازمند وقت‌های از قبل تعیین شده و جلسات مرتب نیست. البته که داشتن برنامه هفتگی برای مکالمه با هر یک از کارکنان بسیار کمک کننده است. -
همیشه در حال یادگیری باشید
تنها زمانی می‌توانید از کارمندان خود انتظار داشته باشید همیشه در حال یادگیری، پیشرفت و رشد باشند که خودتان هم این‌گونه عمل کنید. اگر می‌خواهید با هر بار ارزیابی عملکرد افراد شاهد پیشرفت فردی آن‌ها و توسعه تیم خود باشید، باید همیشه در حال یادگیری باشید.
خلاصه مطلب
اگر ارزیابی عملکرد کارکنان برای شما خیلی مهم است و برای این کار از نرم افزار ارزیابی عملکرد استفاده می‌کنید، به‌کارگیری سبک مربی‌گری در مدیریت می‌تواند برای شما بسیار کمک کننده باشد. یک مربی افراد را راهنمایی می‌کند تا بتوانند از نهایت ظریفت و توانایی‌شان استفاده کنند و بهترین عملکرد را داشته باشند. در این مقاله هر آنچه راجع به این سبک مدیریتی باید بدانید را به شما گفتیم و مراحل مربی‌گری یک مدیر را به تفصیل توضیح دادیم.